ŞANTİYE PLANLANMASI NASIL OLUR

Mobilizasyon Planlaması

Şantiye’nin ilk kurulumunda mobilizasyon alanlarının planlaması yapılmalıdır. İnşaatlar mobilizasyon planlaması ile başlar.

Planlamada basitlik, minimum maliyet, kullanabilirlik ve optimum kapasite dikkate alınarak çalışılmalıdır. Rezerv alanlar bırakılmalıdır. Her inşaat alanında küçükte olsa bir mobilizasyon alanı kurulur.

Mobilizasyon alanları Proje Müdürü ve Şantiye şefi tarafından planlanmalıdır.

Mobilizasyon planlaması aşamasında mimar, inşaat mühendisi, makine mühendisi, elektrik mühendisi, harita ve ölçme sorumlusu, ambar sorumlusu, makine ikmal sorumlusu, idari işler, isg uzmanı görüşü alınmalıdır.

Mobilizasyon planlaması bir proje yönetim aşamasıdır.

Mobilizasyon alanlarının işletilmesi ve yönetiminden genellikle idari işler, ve isg departmanı yöneticileri sorumludur, Şantiye şefi ve proje müdürüne raporlama yaparlar. Mobilizasyon alanları isg şartlarına uymalı ve bu alanlar çalışanlar ve şantiye dışındakiler açısından risk teşkil etmeyecek şekilde kurulmalıdır.

Şatiye Rölevesi

Röleve içeriği ;

İnşaat ve parsel sınırları, mevcut parsel çit ve duvarları,

Mevcut Yapı, İnşaatı yapılacak yapılar için Yapım ve yıkım alanları,

Kalıcı ve Geçici Yollar, mevcut ve kazı kotları belirlenmelidir, kazı derinliklerine göre şev mesafeleri ve çalışma payları tespit edilmelidir.

Mevcut alt yapılar tespit edilmeli (baca, direk, havai hatlar, rögar, boru hatları), gerekli yer değişiklikleri resmi idareler ile görüşülmelidir. ( elektirik, su, gaz, telekom, foseptik vs. )

Şatiye Büyüklüğünün Tespiti ve Kapasite Tayini

Ortalama Çalışacak İşçi Sayısının tespiti,

Bölgedeki iş gücünün tespi

Geri dolgu için Stoklanacak Kazı Hacminin tespiti,

Kule vinç sayısı ve alanlarının belirlenmelidir

En yakın Hazır Beton Tesisinin tespiti, (Gerekli ise hazır beton tesisi kurulacak alan ve kapasite, stok sahasının planlanması)

Yemek tedariği için Mutfak, Kiler, Yemekhane, Kantin, Market kapasitelerinin tayini,

Yatakhane, Duş, Lokal Alanları için kapasite tayini,

Kapalı ve Açık Stok alanı ihtiyacının belirlenmesi,

Revir Binası

Kantar için tonaj ve yer tespiti,

Hurda Ayrıştırma ve Stok Alanı

Şantiye yönetimi, idari işler, ambar, söför ve alt yüklenici için ofis, konteyner alanlarının belirlenmesi ve kapasite tespiti,

Güvenlik Kulübesi, giriş çıkış kapılarının belirlenmesi,

Pano Odası, Santral ve it odası, Jenaratör, Trafo, Lpg Tankı, Kazan, Yakıt Tankı, Kullanım ve İçme Suyu tankları, Hidrofor, Su Kuyusu, Foseptik, Çöp Konteynerı, Kimyasal ve Biyolojik Atık deposu için uygun alanların planlaması,

Bakım Onarım Atölyesi ve Araç parkı için kapasite tayini

Otopark Alanının Belirlenmesi (Ziyaretçi, Şantiye Araçları, Kamp Otoparkı)

Şantiye yapım alanlarına Tali ve Ana panoların yerleşimi, su hattının belirlenmesi,

Yangınla Mücadele Planı oluşturulmalıdır,

Hava izleme istasyonu kurulmalıdır.

Çevre Düzenlemesi ve Yollar

Şantiye Çiti (Duvarlarının Belirlenmesi) tipinin ve yapılacak bölgenin tespiti

Geçici ve Kalıcı yolların düzenlenmesi, Yollar yeterli manevra, park alanları ve malzeme indirme bindirmeye uygun genişlikte düzenlenmesi, yolların eğimi mümkün olduğunca az ve dolambaçsız olacak şekilde planlanmalıdır.

Yollar aydınlatılmalıdır

Hakim rüzgar yönü, ses ölçümleri ve çalışma izinleri öğrenilmelidir.

Gün ışığı alımı, nem ve havalandırma imkanlarına dikkat edilmelidir. Kapalı alanlar çalışanların psikolojisine olumsuz etki yapmaktadır.

İşin süresi itibari ile hangi mevsim şartlarında, kaç yıl süre ile kullanılacağı,

Aydınlatma, Gözetleme, Kamera ve Güvenlik için Kule Yerleri

Peyzaj ve Ağaçlandırma

Yağmur suları için drenaj sistemi, pompa istasyonu

Mangal ve Organizasyon Alanı

Spor ve Dinlenme Alanı,

Sigara içme noktaları,

Bekçi Köpeği Kulübesi,

Otobüs durakları, işçi toplanma alanları, ring servis güzargahı, park ve indirme alanları,

Veri hatları, Wifi vericileri, baz istasyonlarının kapasitesi, Network planı, telsiz kuleleri, uydu sistemi imkanları değerlendirilmeli ve planlanmalıdır.

Mobilizasyon Bütçesi

Her şantiyenin bir bütçesi vardır. Şantiye başlamadan tüm paramızı harcamak istemeyiz. Bu anlamda mobilizasyon için ayrılan bütçenin ne kadar olduğu, bu mobilizasyon bedelinin ne kadarının resmi idarelerce karşılanacağı, mobilizasyonun kalıcı mı, yoksa geçicimi olacağı, iş sonunda demonte edilip kullanılıp kullanılmayacağı gibi hususlar bilinmelidir.

Mobilizasyon büyüdükçe demirbaş, işletme ve yapım maliyetleri artacaktır. Fonksiyonellik ön planda tutularak planlama yapılmalıdır. Maliyetleri düşürmek için mevcut ve yapılacak yapı bölümlerinin kullanılabilirliği incelenmelidir. Kısa süreli kullanılabilecek alanlarda mobilizasyon yapılmamalıdır. Alan seçiminde şantiye sonuna kadar, hatta işletme aşamasında da kullanılabilirlik şartı aranmalıdır.

Müteahhit firmalar inşaat maliyetlerini düşürmek için mobilizasyon kurulumunda optimumu yakalamak zorundadır.

Mobilizasyon bedellerinin yüksek olması durumunda sözleşmeler incelenerek, iş verenden ek talepte bulunulabilir. Mobilizasyon tesisleri kalıcı hale dönüştürülerek kontrata dahil edilerek işverenden bedeli talep edilebilir.

Kısa süreli işlerde kiralama veya çevredeki hazır tesislerin kullanılması değerlendirilebilir. Kalıcı yapılar yerine konteyner binalar ile mobilizasyon planlanabilir.

Bütçe hazırlanırken, yapım, söküm, yenileme, bakım, işletme ve amortisman hesaba katılmalıdır.

Lojistik Plan

Planlanan tüm alanlar Mobilizasyon projesi üzerine işlenmelidir.

Yollar kullanım amaçları belirlenmelidir.

İçme ve kullanım suyu, elektrik panolarının yerleri,

Şantiye içerisinde yaya ve malzeme taşıma trafiği için uygun alanlar belirlenmeli ve koruma altına alınarak güzargahlar açık tutulmalıdır.

Çok katlı yapılarda katlara malzeme aktarımı planlanmalı ve çöp tahliye bacaları düzenlenmelidir.

Elektrik, su hatlarının güzargahları gösterilmelidir. Hatlar olası kazılar sırasında zarar görmeyecek ve ekli olmayacak şekilde kalıcı nitelikli yapılmalıdır.

Lojistik planlar güncellenerek tüm şantiye personellerine yayınlanmalıdır.

Bina Mahal Planları

Mobilizasyonda kullanılan binalar amacına yönelik projelendirilmelidir. İşletme talimatnameleri oluşturulmalıdır.

Her binanın kullanım amacı belirlenmelidir, kapasiteye uygun olarak birimlere ait mahal sayıları ve ölçüleri planlanmalıdır.

Binaların yalıtım gereksinimleri, kar yükleri, statik yükleri belirlenmelidir. Temel ihtiyacı, zemin kaplamaları kararlaştırılmıştır. Özellikle ambar binaları büyük olup gerekliliğe göre optimize edilmez ise yüksek maliyetler oluşturabilir.

Binaların planlanmasında Statikerler, İnşaatçılar, Mimarlar, İlgili Bölüm yöneticileri, Mekanik, Elektirik, It, Yangın uzmanı, Isg birimleri ve İş yeri hekiminden görüş alınmalıdır.

Geçici binaların yapım şartlarına yönelik ilgili yerel kurumlardan izin alınması gerekebilir.

Her ne kadar binalar geçici olsa dahil insan kullanacağı gözetilmeli ve yeterli güvenilirlikte yapılmalıdır. Derme çatma yapılardan kaçınılmalıdır.

Şantiye Mobilizasyon’u Binaları ve Bölümleri

Yönetim Binaları

Satış Ofisi

Proje Yönetimi Binası : Proje Yönetimi – Teknik Ofis – Dizayn Ofis – Toplantı Odaları – Sekreterya – Santral – Server Odası – Arşiv – Fotokopi – Plotter – WC – Çay Ocakları ve Temizlik Odaları – Avukat & Danışman Odaları

Yapım Grubu Binası : Yapım Grubu – İSG – Kalite Kontrol – Harita Ölçme – Altyapı – Mekanik – Elektrik – IT – LET – Toplantı Odaları – Fotokopi – WC – Çay Ocakları ve Temizlik Odaları

Müşavir – İş Veren Personeli Binası

İdari işler – Satınalma – Ambar – Muhasebe – Personel Birimi – Güvenlik Amiri odası – Şoför Odası – Puantör Odası

Revir Binası

Araç Parkı – Misafir Araç Parkı

Güvenlik Binası – Şantiye Girişi

Mescit

Yemekhane ve Mutfak

Yemekhane : İşçi, Teknik Personel, Alt yüklenici, Kamp

Çay Ocakları ve Temizlik Odaları

Mutfak – Kiler – Soğuk Hava Deposu

Bulaşıkhane

Kamp Binaları

Duşlar

Yatakhane

Lojman

Lokal

Hizmetli Binası

Servis & Otobüs İndirme Alanı – Ulaştırma Merkezi

Spor Sahaları

Yemekhane

Market – Büfe – Cafeterya

Mangal Alanı

Çamaşırhane

Teknik Merkez

Çöp Alanı

Otopark

Alt Yüklenici Binaları

 Ofisler

Ambarlar

Araç Parkı

Makine Parkı

Şantiye İçi Tesisler

WC

Kullanım Suyu Depoları

Sebil – İçme Suyu Depoları

Tali Elektrik Panoları

Jenaratör

Mescit

Sigara içme alanları

Aydınlatma Kuleleri

Çöp Atma Bacası

Çöp Konteynırı ve Çöp Toplama Alanı

Teknik Binalar

Pompa Odası

Kazan Dairesi

Klima Merkezi

Trafo – Pano

Jeneratör – Yakıt Tankı – Susturucu Odası

Ups Odası

Santral – It Odası

Uydu Merkezi – Baz İstasyonu (mobil veya sabit) – Access Pointer Kuleleri

Kuyu – Su deposu

Foseptik Kuyusu

Ambarlar

Ambar Yönetim Binası

Kantar

Kapalı Ambarlar – Raflı veya Açık İstif

Açık Ambarlar

Yarı Kapalı Ambarlar

İzole Ambarlar (Boya stoklama)

Kimyasal Depolama Ambarları

Stok Sahaları & Silolar

Açık Stok Sahaları

Silolar – Çimento, Mıcır, Kum

Atölye ve Kademe Binası

Yedek Parça Deposu

Yakıt ve Yağ Deposu – Yakıt pompası

Araç Bakım ve Kaynak Atölyesi

Makine Park Alanı

Operatör Odası

Santiye Tesisleri

Hazır Beton Tesisi

Kırma Eleme Tesisi

Asfalt Tesisi

Hurda ve Atık Yönetimi

Kimyasal Atık Alanı

Biyolojik Atık Alanı

Hurda Stok Alanı

Hurda Ayrıştırma Alanı

------------------------------------------------------------------------------------------------------

ŞANTİYE

 Şantiye Tanımı

Yapılacak işin, emniyetli bir şekilde zamanında, şartnamesine

uygun olarak yapılması ve bitirilmesini sağlamak için düzenlenen

ortama şantiye denir. Diğer bir tanımlamayla; şantiye, inşaatın

yapıldığı ve yapım ile ilgili her türlü faaliyetin planlanıp

uygulandığı yerdir.

Bir şantiyenin kurulma amacı, bir imalatın en kısa zamanda ve en

az malzeme, işçilik ve enerji kaybı ile inşa edilmesidir. Şantiyede

sirkülasyon, taşıma ve depolama sorunlarını en aza indirilecek

şekilde planlanmalıdır. Bu suretle gerek araç ve gerekse

malzemelerin yerleri, işin metotlu bir şekilde yürütülmesi için

imalatın gerektirdiği sıraya göre düzenlenmelidir.

ŞANTİYE ÇEŞİTLERİNİN YERLEŞİM PLANI, PLANI

TASARLANIRKEN GÖZ ÖNÜNE ALINMASI

GEREKENLER

Proje ünitelerinin inşa edileceği yerlere şantiye denir.

Şantiyenin yer seçimi, büyüklüğü, kapsadığı tesislerle şantiye araç

ve gereçler listesi, projenin tipi, büyüklüğü ve yerel koşullara göre her

projede değişiklik gösterebilir. Bir şantiyenin planlanmasına geçmeden

önce şantiyenin çalışılan ve yaşanan bir yer olduğunu gözden uzak

tutmamak gerekmektedir. Şantiyede yapılan çalışmaların çeşit ve

özelliklerine göre yer alması gereken her türlü tesis de bulunmalıdır.

Yönetim binaları, ambarlar, atölyeler, servis yolları, malzeme

ocakları, laboratuarlar, yardımcı tesisler v.b. yerler bu çalışma

düzenine göre yapılır. Ayrıca, içinde yaşanılan yer olarak çalışanların

gereksinimlerini karşılayacak sosyal ve sıhhi tesisler, lojman ve

işletmeler de bulunmalıdır. Bu tip tesislerin büyüklüğü çalışan işçi

sayısına ve bölge koşullarına göre değişmektedir.

Şantiye Çeşitlerinin Genel Planlanması

Yapı; Çevremizde yer alan, toprak üstünde veya altında, su

içinde yapılmış geçici veya sürekli olan en ilkel kulübeden

en karmaşık bina, yol, köprü, baraj, müze, mabet, sığınak

gibi hatıra gelebilecek bütün eserlere YAPI denir. Yapıların

imal edildi yer şantiye’dir.

Şantiyeler çoğunlukla umulmadık terlerde (bir düzlükte

veya sarp kayalıklarda), kar, yağmur, rüzgâr ve çamurun

ortasında olabilir. Fakat kısa zamanda umulmadık eserler

meydana getirirler. Çok katlı oteller, köprüler, viyadükler

gibi. Her yapı, onu yapan eser sahibine aittir. Yani şantiye

mühendisine.

Şantiye Çeşitlerinin Koşulları

 Şantiye çeşitlerinin doğa koşulları

Şantiye üretim yeri açık havadır (prefabrike elemanlar hariç). Üretim

sırasında doğa koşulları önem taşır.

 Şantiye çeşitlerinin ulaşım koşulları

Buna göre şantiyeler ikiye ayrılır.

Şehir içi şantiyeleri, problemli alanlardır, özel izinler gerekir, kamu

örgütleriyle sürekli iş birliği gerekir. (Yükleme, boşaltma, beton

dökümü gibi) Komşulara verilecek zarar büyük ekonomik

kayıplar oluşturur.

Şehir dışı şantiyelerinde, ulaşım sorunlarıyla karşı karşıyadır.

Bunlar ekonomik masraflarını arttırır. İşin organizasyonu için

şehir dışı şantiyeler (konuma göre) tercih edilir.

Şantiye Çeşitlerinin Planlanmasının Ana

Aşamaları

 İhtiyaçların belirlenmesi

 İhtiyaç programının yapılması

 Çevre olanaklarının tespiti

 Yer seçimi

 Kapasite, kalite, konfor verilerinin tespiti

 Yapı sisteminin seçilmesi

 projelendirme.

 Maliyet-yarar irdelemeleri

İhtiyaçların belirlenmesi

Şantiye tesislerinin yeterli düzeyde olabilmesi için tüm beklentilerin

öncelikle ayrıntılı ve net olarak belirtilmesi gerekir. Bunun için

şantiye kullanacak proje müdür veya şantiye Şefi’nin bina ve

altyapı gereksinmelerini;

1. Gerçekçi iş miktarlarına,

2. İş programına,

3. Yapım stratejisine,

4. Kullanılacak eleman, malzeme, makine, ekipman verilerine,

5. Stok ve yedek tahminlerine,

Dayalı olarak titizlik hesaplamış veya hesaplatmış olması gerekir.

Yol, su, pissular, elektrik, gibi altyapı konuları şantiyelerin hayati

gereksinmeleridir. Öncelikle bunların sağlanması planlanmalıdır.

Kullanım suyunun ve atık suların taşınması, elektriğin üretilmesi,

zorunlu haller dışında tercih edilmemelidir.

Ayrıca yapıların kalite ve konforu ile ilgili ön talepler, bütçe,

olanakları dikkate alınarak belirtilmelidir.

İhtiyaç programının yapılması

Genel ihtiyaçların belirlenmesinden sonra şantiye tesisleri için yer aramaya ve projelendirmeye esas olacak

programın hesaplanmasına geçilir.

Bu hesaplar sonucunda;

1. Şantiyede çalışacak teknik ve idari personel sayıları, bunların ne kadarının aileleri ile birlikte şantiye

tesislerinde kalacakları, farklı nitelikteki aile lojmanlarının sayıları,

2. Misafirhane şeklinde lojman yapılacak ise kapasitesi,

3. Teknisyen, topograf, formen, kalfa, şoför, operatör, usta gibi elemanların sayıları,

4. Çalışacak işçi sayıları,

5. Bütün elemanların vardiya durumları, öngörülen sosyal hizmet türleri ve kapasiteleri,

6. Spor sahaları, mescit, kantin, revir, bayrak direği gibi yararlı ve moral arttırıcı unsurlar,

7. Çalıştıracak araçlar ve iş makinelerinin kapasiteleri, sayıları, kullanılacakları yerler ve bağlı olacakları ikincil

şantiyeler,

8. Şantiyede üretilecek malzeme ve ürünler için kurulacak tesisler, kapasiteleri, malzeme ve ürün stok alanları,

9. Ana inşaat için gerekli malzeme stok alanları,

10. Gerekli yedek parça ve ana inşaat için ambar gereksinmeleri,

11. Gerekli ekipman alanları,

12. Makine, araç park alanı gereksinmeleri,

13. Altyapılarda ilgili talepler (yol, su, elektrik, pissu, drenaj)

14. Şantiye planlamasını etkileyecek sair unsurlara ait veriler,

Şeklinde belirlenir.

İhtiyaç programında ayrıca İş’teki olası gelişmeler dikkate alınarak, bina eklemeleri ve ek binalar için ek alan

gereksinmeleri belirtilir.

Çevre olanaklarının tespiti

Şantiye tesisleri için inşaat alanında uygun yer olmayabilir. Bazen uygun yer

olmasına rağmen yapı alanı yakınında çok daha avantajlı olanaklar

bulunabilir.

Bu nedenlerle çevrenin yapı ve altyapı olanaklarının baştan araştırılmasında

yarar vardır.

Bu olanaklardan yararlanma olasılıkları;

1. Hukuki durumlar,

2. Uygunlukları,

3. yararlanma koşulları ve bedelleri

Birlikte incelenmeli ve bir rapor halinde getirilmelidir.

Olanaklar yüklenici firma ve kullanıcı yetkililerince değerlendirilerek karara

bağlanmalıdır.

Yer seçimi

Şantiye tesisleri yapı işinin gerektirdiği ihtiyaç programı büyüklüğüne ve niteliğine göre

toplu halde veya farklı yerlerde çeşitli üniteler halinde düşünülebilir. Birden fazla

şantiye kurulması halinde bir tanesinin, yönetimin bulunduğu ana şantiye olması

gerekir. Özellikle yol, baraj, gibi büyük ve yaygın işlerde şantiye tesislerinin birden

fazla yerde kurulması yararlı olur.

Tek veya toplu haldeki üstyapı şantiye tesislerinde olanak var ise, şantiye tesislerinin

yapı alanının içinde veya hemen yakınında olması en uygun çözümdür.

Şantiye tesisleri için yeterli alan bulunmayan durumlarda komşu veya yakın yerlerdeki

uygun olanaklardan yararlanma olasılıkları araştırılır. Ayrıca 2-3 katlı prefabrike

şantiye yapıları kullanılması irdelenir. En uygun tercih edilir.

Şantiye yeri sorunu olan işlerde, iş başında karavan ve çadırlardan yararlanılması,

inşaatın şantiye için kullanıma uygun yerlerinin öncelikle yapılıp kullanılması da sık

sık başvurulan çözüm yollarıdır.

Yer seçimi sırasında dikkat edilmesi gereken bir husus da, seçilecek yerin ileride inşaatı

engellememesidir. Bazen tam tersine bir olanak bulunabilir; yapılacak şantiye

tesislerinden bazılarının, ileride ana inşaat bünyesi içinde yapı sahibine verilme şansı

olabilir. (Altyapı işlerindeki servis yolları gibi). Bu olasılık peşinen araştırılmalıdır.

Kapasite, kalite, konfor verilerinin

tespiti

Şantiyeler belirli kurallara göre yönetilirler. Ancak onların askeriye kışlaları gibi

düşünülmesi yanlış olur. Tatil kampı, tatil köyü gibi de ele alınması da doğru olmaz.

Belki, bir izci kampı şeklinde değerlendirilebilirler. Önemli olan, tüm personelin

moralinin yerinde olması, şevkle çalışması ve verimli olmasıdır. İşçi gazinosundan,

şantiye şefi (veya proje müdürü) odasına kadar tüm mahaller, kullananları rehavete

düşürmeyecek, ancak tahmin edecek kalitede ve konfora sahip olmalıdır.

Soğuk bir yörede ısıtılmayan, sıcak bir yörede havalandırılmayan ve gerektiği halde

soğutulmayan koğuşlar kesinlikle orada yatanların uykularını, morallerini ve nihayet

verimlerini etkiler.

Konunun bir de kuruluş ve işletme maliyeti yönü vardır. Bu nedenle gerek yatakhane

hacmi gibi her bireyi ilgilendiren kapasitelerin, hem de gazino, yemekhane, lokal

kapasitesi gibi gün içinde birden fazla kullanımı olan mahallerin kapasitelerinin

optimum randıman sağlayacak şekilde belirlenmesi gerekir.

Gazino, yerel ve yemekhane kapasitelerini ekonomik olarak belirlemek için en çok

uygulanan yöntem çalışanları gruplar ve vardiyalar şeklinde ayırıp işbaşı, paydos,

yemek saatlerinin farklı olmasını sağlamaktır.

Ayrıca yasal bazı kayıtlar, bu konularda yönlendirici veriler içermektedir. Bunlara

uyulması gerekir. Bazı yan etkenlere bağlı olarak değişebilmekle beraber genelde

benimsenebilir.

Yapı sisteminin seçilmesi

• Tesislerin yapı sahibine satılması veya bırakılması

durumlarında, şantiye binaların onların istediği yapı sistemi ile

ve uygun görecekleri, onaylayacakları projelere göre yapılması

gerekir.

projelendirme

Şantiyede yer alacak birimlerden hangisinin nereye konulacağını

gösteren durum planına şantiye projesi (şantiye yerleşim projesi)

denilir.

Bir inşaata başlanmadan önce mutlaka bir şantiye yerleşimi

yapılmalıdır. Tekniğine uygun şantiye yerleşimi de iyi düşünülmüş,

araştırılmış, her yönüyle etüt edilmiş ve uygulamaya konmuş bir

şantiye projesiyle mümkün olmaktadır.

Tekniğine uygun ve iyi planlanmış şantiye projesi; imal edilecek

yapının büyüklüğüne veya küçüklüğüne, yerleşim merkezlerinden

uzaklığına, çalışacak personel sayısı ve yapının teknolojik

özelliklerine uygun olacak şekilde çeşitlilik arz etmektedir.

Yapılacak inşaat altyapı olsun, üst yapı olsun, büyük ya da küçük olsun

şantiye planlamasının vazgeçilemez etkin yapılacak inşaatın

"vaziyet planı"dır.

Şantiye projesi ön hazırlığı

Şantiye projesi hazırlanırken, şantiye hakkında aşağıda belirtilen ayrı

ayrı değerlendirilmelidir;

Şantiye binalarının yerlerinin tespiti ve yağış sularının dışarı atmak

için yapılacak drenaj planının hazırlanabilmesi için şantiyenin

yapılacağı yer görülmeli, çevresi hakkında bilgi alınmalı ve

gerekli görülürse o yerin topografik haritası çıkarılmalıdır.

Şantiye yapılacak gerçek depoların büyüklük ve sayılarını tespit ede

bilmek için, yapının çeşidi esas alınarak, fazla kullanılacak ve

depolanması gerekecek gereçlerin miktarları, ne tip bir depoya

ihtiyaç gösterecekleri tespit edilmelidir.

Şantiyede kullanılacak iş makinelerinin çeşidi ve sayıları tespit

edilmelidir. Böylece araçların park, tamirhane, yedek parça deposu

için ayrılacak yerlerin ve şantiye içi yollarının ölçülerinin tayini

mümkün olacaktır.

Şantiye projesi ön hazırlığı

• Yapılacak işin büyüklüğü dikkate alınarak, günde ortalama kaç işçi ve teknik

eleman şantiyede çalışacağı, bunlardan kaçının şantiyede yatacağı tespit

edilmeli ve bu sayılara evli personel için yapılacak lojmanların yerleri ve

sayıları belirlenmelidir.

• Şantiyenin dış yollara olan mesafesi ve bu yolların özellikleri bilinmelidir.

Şantiyeye sevk edilecek gereç ve araçların hangi yollardan yapılacağı,

bunlardan (kara, deniz, demir yolu, olmak üzere) her ikisi veya üçü söz

konusu ise ekonomik olanı araştırılmalıdır.

• Şantiyenin büyük yerleşme yerlerinden uzak olması halinde, şantiyede

bulunacak personel ve işçilerinin ihtiyaçlarını karşılamak için yapılacak

kantin, fırın, hamam ve benzeri binaların sayısı ve büyüklükleri tespit

edilmelidir.

Şantiye projesinin çeşitleri

Şantiye projeleri, genellikle 1/500 ölçekli olmaktadır. Kesit ve detaylar için

1/200 ölçek kullanılabilir. 0.60 x 1.00 m. ölçüsünden daha büyük pafta

kullanılmamalıdır. Eğer sığmaz ise iki, veya daha fazla pafta kullanılabilir.

Şantiye yerleşim planları için genel öneri: Favori pafta h0.30 x b(5x0.20)=0.30

x 1.00 olmalıdır. Geniş paftaya ihtiyaç varsa bu ölçüler h(2x0.30) x

b(5x0.20)=0.60x1.00'e çıkılabilir. Ara ölçüler ve daha büyük boylu paftalar

kullanılmamalıdır.

Şantiye projelerinde kurulması planlanan tesislerin inşaat, elektrik ve mekanik

imalat detayları ve planlarda hazırlanmalıdır.

Şantiye projesinin tanzimi

Detaylı hazırlanmış bir şantiye projesi hem şantiyenin kurulma süresini kısaltır

hem de yerleşimin rastgele yapılarak çeşitli aksaklıkların doğmasını

engeller. Bu konuda, şantiye binalarının gerçek depolarının ve çeşitli

maksatlarla gerekli alanların projede yerleri belirtilirken dikkate alınması

gereken hususlar incelenmiştir.

Maliyet-yarar irdelemeleri

Şantiye planlanmasındaki tüm unsurların bir bedeli, maliyeti vardır. O

işin veya işlevin göze alına bilmesi veya tercih edilebilmesi için

yararının gerçekçi şekilde belirlenmesi gerekir.

Bir işin, hizmetinin veya ürünün maliyetinin hesaplamak çoğu kez

kolaydır. Şantiye kurulurken gereken yapıların, altyapıların ve

donatımların maliyetleri teklif alınarak, hesap yapılarak

bulunabilir.

Ancak yararları belirlemek, onları önem ve önceliklerin göre

sıralamak, değerlendirmek ve karşılaştırmak çoğunlukla deneyim

ve öngörü ister. Yarar maliyet gibi gerçek yargısı değildir. Konuya,

kültüre, zamana, yerine, kişiye, miktara vb. etkenlere göre ve

kişiden kişiye değişe bilir.

ŞANTİYE ÇEŞİTLERİ VE DÜZENLENME

ÖZELLİKLERİ

Çevresi Serbest Küçük Bina Şantiyeleri

Bu ufak bir şantiye

örneğidir. Bina olarak yapı

ve işletme malzemeleri

konacak 1-2 baraka ile taş,

kum, çakıl ve tuğla depoları

bulunur. Düzenlenmesi

şekildeki gibidir. Sömellerin

betonarme yapılması

halinde kum ve çakılın bir

kısmının bina etrafına

kordon edilmesi uygundur.

Çevresi Kapalı Küçük Bina Şantiyeleri

Bu tip şantiyeler binanın

içinde kurulur . Binanın bodrum

katına gerekli malzemeler getirilir

ve bodrum işleri arkadan öne

doğru yapılarak ön kısımdan geçici

bir şantiye olarak yararlanılır.

Bodrum kat bitince, zemin kat

tavanına kadar gerekli malzemeler

getirilir ve yine ön kısım ufak bir

şantiye yeri olarak kullanılır.

Bundan sonra zemin kat malzeme

ve şantiye yeri olarak

değerlendirilip ve üst katlar inşa

edilir. Bina içinde betonyer

kuracak yer olmadığından ancak

yer harmanlarında beton yapılır.

Çevresi Serbest Büyük Bina

Şantiyeleri

Büyük bina

şantiyelerinde personel

barakaları, malzeme ambarları,

kireç ve çimento deposu, kireç

söndürme çukurları, betonyer,

elevatör, kum, çakıl ve tuğla

depoları, kalıp yeri ve demir

bükme depoları bulunmalıdır.

Tuğlalar genellikle 10.000

tuğladan ibaret yığınlar halde

depolanır. Şekilde birbirleriyle

ilgili üniteler bir araya

toplanmıştır. Örneğin; demir

deposuyla demir bükme yeri yan

yanadır. Kereste deposu ile

biçme yeri ve kalıp yeri bir

aradadır. Üçüncü bir grup, bir

arada bulunan kum, çakıl, kireç,

çimento ile betonyer tarafından

meydana getirilir. İskele

kerestesi binaya yakın

konmuştur.

Kooperatif İnşaatı Şantiyeleri

 Bu tip inşaatlarda binaların kapı,

pencere, parmaklık, çatı, döşeme, merdiven

v.s.leri standardize edilmiş olduğundan bunlar

için toplu yapım tesisleri kurulur. Bu şekilde

ekonomi sağlanmış olur. Bu binalardaki beton

işlerini de ekonomik olarak yapmak ve iyi bir

kontrol sağlamak için bir beton yapım

merkezi kurulur ve yapılan beton binalara

hazır olarak iletilir. Bu beton yapım merkezi,

çimento ambarı, kum ve çakıl depoları,

betoniyer tesisleri ve briket-tuğla yığınlarıyla

bir araya toplanarak kombine bir işletme

ünitesi şeklinde kurulur. Sonra kereste

ambarı, iskele-kalıp atölyesi de buna

eklenerek ikinci bir işletme ünitesi elde edilir.

Üçüncü işletme ünitesi ise malzeme ambarı,

demir ambarı, demir bükme ve hazırlama

atölyesinden oluşur. Dördüncü ünite garaj,

taşıt parkı, demir atölyesi ile oluşturulur.

Şantiye şefi, büro binası, ufak makine ve alet

ambarı bir arada bulunur. Şantiye içi taşıma

işlerinde damper ya da kamyonet kullanılır.

Bu tip şantiyelerde, şehre yakınlığından

dolayı genellikle elektrik enerjisi kullanılır

1-İnşaat malzemesi ambarı

2-Şantiye binası

3-Çimento ambarı

4-İşletme gereçleri ve makine

ambarı

5-Betoniyerler

6-Biriket

7-Kum ve çakıl deposu

8-Tuğla deposu

9-Kereste deposu

10-Marangozluk atölye

11-Kalıp ve iskele yeri

12-Kalıp ve iskele parkı

13-Demir işleme yer

14-Demir parkı

15-Demir ambarı

16-Sıcak ve soğuk demir, atölyesi

17-Tamir atölyesi

18-Makine parkı

19-Taşıt parkı

20-Garaj

21-Akaryakıt tankı

Bina Yıkım Şantiyeleri

1- Çatı örtüsü sökülür, bir oluktan

kaydırılıp damdan aşağı indirilir.

2- Çinko, dere ve oluklar sökülür,

parçalanmadan palangayla damdan aşağı

indirilir.

3- Bina içindeki elektrik, su borusu,

kalorifer, mutfak, banyo tesisleri, tüm

borular sökülür.

4- Pencereler, kapılar, parmaklıklar,

kepenkler sökülür, bina merdiveninden

aşağıya indirilir.

5- Mermer ve fayanslar (kırılmadan

sökülebiliyorsa) sökülür, merdivenden

indirilir.

6- Döşemelerdeki ahşap parkeler

(tahribatsız olarak) sökülür, merdivenden

indirilir.

7- Çatıda kiremit altı kaplaması, mertek,

aşık ve makaslar sökülerek damdan yere

palangayla indirilir.

Diğer katlarda

üst Katta

benzer

Şekilde(Aynı

Sırayla) yıkılır

Menfez Şantiyeleri

Bu şantiyeler küçük

olup, arazi ve yol

durumuna göre

malzeme depoları

köprü ekseninin iki

yan tarafına da

kurulur. Çimento,

kereste ve ekipman

çadırları bir tarafa

alınır. Diğer tarafta

ise taş, kum, çakıl

depolarıyla betoniyer

veya harman

bulunmaktadır.

Betonarme Köprü Şantiyeleri

Böyle bir

şantiyede çimento

ambarı, kereste

ambarı, kereste

parkı, iskele kalıp

atölyesi, yapı ve

işletme malzemesi

ambarı, kalıp parkı,

demir parkı, demir

ambarı, makine ve

yedek parça

ambarı, akaryakıt

deposu, lojmanlar,

garaj, bakkal,

kantin, revir ve

bürolar bulunur

1-Çimento ambarı 8-Demir bükme yer 15-Revir

16-Büro

17-İşçi barakası

18-Kum deposu

19-Çakıl deposu

20-Betonyer

21-Kompresör

2-Kereste biçme ambarı 9-Makine ve yedek parça

ambarı

3-İskele kerestesi parkı 10-Akaryakıt deposu

4-Kalıp atölyesi 11-Personel lojmanı

5-Kalıp parkı 12-Garaj

6-Yapı ve işletme ambarı 13-Bakkal

7-Demir ambarı 14-Kantin

Kâr gir Köprü Şantiyeleri

Bu şantiyelerde binaların düzenlenme biçimi betonarme

köprülerdekinin aynısı olmakla birlikte en önemli fark taş yontma parkının

bulunmasıdır. Bu tip şantiyelerde gerek ocaktan hazır olarak getirilen taşlar,

gerekse şantiyede yontulan taşlar ayrı ayrı depo edilmelidir. Depolar

arasında taşıtların çalışması için yolar bırakılmalıdır.

Viyadük Şantiyeleri

Bu şantiyeler de viyadükün

taş, betonarme veya demir

olmasına göre çeşitlidir. Tabliye

kısmı ne olursa olsun aynı cinsten

normal bir köprüden farkları

viyadük yüksekliğinin

oluşturduğu zorluklardır. Eğer

kablolu bir kren yapılacaksa

şantiye tesislerinin viyadük

kronmanından (tepe noktasından)

yukarıda yapılması, harç ve

çimentonun aynı yamaçta

hazırlanması ve hepsinin kablolu

kren güdeleriyle iş başına

taşınması uygun olur.

Kronman kotunda Viyadük şantiyesi örneği

Viyadük Şantiyeleri

Kablolu bir krenin

yapılamadığı hallerde her

ayağın yanına kronman

kotuna kadar bir elevatör

kulesi yapmak ve işçilerle

malzeme, araç ve gereci bu

elevatör yardımıyla işyerine

çıkarmak uygundur. Bu

durumda şantiye tesisleri

daha alt kotlarda yapılır.

Yalnız su baskınından

korunmak amacıyla

şantiyenin bir miktar

yamaçta yapılması

uygundur.

Yamaç ve talvegde viyadük şantiyesi örneği

Yamaç Viyadükü ve Dayanma

Duvarı Şantiyeleri

Düzgün olmayan

arazide depolar yamaca

kurulur. Depodan

aşağıdaki yapının arkasına

tahtadan yapılmış oluklar

uzatılır, malzeme bu

oluklardan aşağıya

kaydırılır. Yalnız, tahta

olukların malzeme yükü

altında kırılmalarını

önlemek için üst ucu

yamaca, alt ucu yapının

kenarına mesnetlenmiş

kafes kiriş veya iki

direkten oluşan gergili

kirişe oturtulur

Baraj Şantiyeleri

Bu şantiyeler, pek çok

işletmenin bir arada çalıştığı

kombine şantiyelerdir. Birinci

işletme ünitesini temel kazısı

ve kazının taşınması oluşturur.

İkinci işletme ünitesini de taş

ocakları, taş taşınması,

kırılması, elenmesi ve

yıkanması teşkil eder. Üçüncü

işletme ünitesini malzeme

tartısı, beton yapılması,

taşınması, dördüncü üniteyi de

atölyeler oluşturmaktadır.

Beşinci ve altıncı üniteler ise

ambarlarla enerji santralından

oluşmaktadır .

Liman Şantiyeleri

Bu şantiyeler de

kombine şantiyelerdendir. Bir

limanda taş ocakları, taş

taşınması, suni blok, denizde

yükleme ve boşaltma gibi

işlemler başlı başına işletme

oluşturur. Diğer işletmelerse

sırasıyla atölyeler, ambarlar ve

santralden oluşur

Kısa Tünel Şantiyesi

Uzunluğu 600 m.den küçük tünellere

kısa tünel denir. Bu çeşit tünellerde başlıca

özellik vantilasyon dayanımının

bulunmamasıdır. Bu tünellerde insan gücü

kullanılır. Fakat makine yönünden yeterli

firmalar kompresör ve elektrojen grupları

kullanırlar. Bu tesisler, lastik tekerlekli

şasiler üzerine bindirilirler. Çimento,

malzeme ve kereste için bir ambar kurulur,

küçük bir demir ve ahşap atölyesi vardır.

Mühendis ve personel lojman ve büroları

için barakalar yapılır. Patlayıcı madde

deposu uzak bir yere kurulur. İşçiler için

çadırlar ve bakkal bulunmalıdır. Burada

malzeme taşımak için dekovilden

yararlanılır. Dekovil tünel içine tek hatlı

olarak girer, tünel dışında ise bu hatlar

makaslar yardımıyla ikiye çıkartılır.

Hatlardan biri malzemeyi dökmek için

depoya, diğeri ise tünel içine malzeme

taşımaya ayrılmıştır. Taşıma hattının

sonradan iki hatta çıkartılması dekovillerin

manevrasını sağlamak içindir

1-Motris

Kuvvet

4-Büro 7-İşçi çadırı 10-Kum

2-Ambar 5-Lojman 8-Bakkal 11-Çakıl

3-Atölye 6-Patlayıcı

madde

9-Taş yığını 12-Blok

Atölyesi

Uzun Tünel Şantiyesi

Uzunluğu 600 m. den fazla

olan tünellere uzun tünel denir. Bu

çeşit tünellerde vantilasyon

gerekir. Ayrıca gerekirse tünel

içinde biriken suyu dışarı atmak

için pompaj tesisiyle akaryakıt

deposu, çimento ambarı, yapı

malzemesi ambarı, atölyeler, büro

ve lojmanlar, garaj, bakkal, kantin

ve revir gibi binalar bulunur.

Tünel içine tek hatlı bir dekovil

döşenir, fakat tünel ağzından

başlayarak ardarda iki makas

konulup dekovil hattı üçe bölünür.

Bunlardan bir tanesi tünel

kazısından çıkan zemini dökmeye

yarar, ikincisi tünel içine malzeme

taşır, üçüncüsü ise ambarlardan

tünel içine gerekli alet, ekipman

ve kalıp taşır. Şantiyede özel bir

telefon gereklidir

1-Vantilasyon 8-Lojman 15-Patlayıcı madde

2-Akaryakıt deposu 9-Taş yığını 16-Garaj

3-Çimento ambarı 10-Çimento barakası 17-Bakkal

4-Yapı malzemesi

ambarı

11-Kum yığını 18-Kantin

5-Kereste ambarı 12-Beton blok

atölyesi

19-İşçi barakası

6-Atölye 13-Çakıl yığını 20-Revir

7-Büro 14-Makine parkı 21-Pompaj tesisi

Şose, Asfalt Kaplama ve Bakım

Şantiyeleri

Bu şantiyelerin şehirde bir merkez bürosu ve ambarı bulunur.

Burada kaplama malzemesi ambarı, makine yedek parçaları ambarı,

proje servisi ve muhasebe servisi gibi bölümler bulunur. Bu merkez,

işbaşı şantiyesini destekleyen taş ocağı işletmesi, taş kırma ve eleme

servisi ayrıca asfalt betonu yapma servisi vardır. Bundan başka,

sıcak betonu taşıma servisi bulunur. Taşıma araçlarının bakımı

merkez atölyesinde yapılır. Son olarak da asfalt dökme ve

silindirleme servisi vardır. Fakat genellikle bu servis ana servise

bağlıdır

Caddelerde Asfalt Kaplama ve Bakım

Şantiyeleri

Şose şantiyelerinden farklı olarak bu şantiyelerde trafiği kesme

zorunluluğu vardır. Bu şantiyelerin şehirde bir merkez bürosu ve

ambarı bulunur. Ancak burada pek çok hazır malzeme piyasadan ve

yüklenicilerden sağlanacağı için ambar hacmi küçüktür. Bu

şantiyelerde şehir sınırları dışında bir arazide asfalt betonu

hazırlama istasyonu kurulur ve buna paralel olarak şehir içine asfaltı

taşıyan bir taşıma servisi oluşturulur. Çok iyi bir iş programı

hazırlanmalı ve buna göre çalışan bir asfaltlama ve silindirleme

servisi kurularak işlere devam edilmelidir. İş bittikten sonra “Kesin

Kabul” e kadar sürekli bakım yapmak üzere bir servis kurulur

Kaldırım Yapma Şantiyeleri

Bu tip şantiyelerin hemen hepsi kaldırım taşlarını belirli

bir ocaktan temin ederler. Kaldırım taşları şehirde belirli bir

yere depo edilir. Depolarken bu taşlar kaldırım taşı ve bordür

taşı olarak iki kısım halinde sınıflandırılır ve ayrılır. Kaldırım

taşı malzeme depolarının yanında kum depoları da bulunur.

Malzeme, depolardan işbaşına taşınır. Kaldırım taşı

döşenirken, olabildiğince trafiği kesmemeye çalışılmalıdır.

Trafiğin kesilmesi halinde çok iyi bir iş programı gereklidir

Kanalizasyon Şantiyeleri

Şehirde bir merkez bürosu ve şantiyesi kurulur. Ambar

çevresine kurulan merkez şantiyesinde kum, çakıl depoları,

betoniyerler, kalıplar, boru döküm yerleri ve yapılan boruları

saklamak için boru depoları yapılır. İşin önemli bir kısmı merkez

şantiyesinde yapılır, bunlar işbaşı şantiyesine hazır olarak taşınır,

işbaşı şantiyesinde yalnızca rögarlar üretilir. Rögarın dökülmesi için

gereken beton ve kalıplar merkez şantiyesinden hazır olarak gelir,

çünkü şehir içinde kalıp yapmak ve beton üretmek zordur. Bu

şantiyelerde en önemli rol merkez şantiyesindedir ve bunu önem

bakımından taşıma servisi ve onu da işbaşı şantiyesi izler

Yol İnşaatı Şantiyeleri

Bunlar da kombine şantiyelerdendir. Ayrı ayrı işletmeler bir araya

getirilerek şantiye kurulur. Şehirde bir merkez örgütü, burada ambarlar,

makine parkı, teknik servis ve muhasebe servisi bulunur. Yol inşaatı yapılan

kısmın ortalarında, uygun bir yerde bir işbaşı şantiyesi kurulur. İşbaşı

şantiyesi örgütü, merkez örgütünün küçük bir örneğidir. İşbaşı

şantiyelerinde taş ocağı işletme servisi, taşıma servisi, telefon servisi, servis

yolu ve dekovil hatları inşa ve bakım servisi, servis köprüsü yapım servisi,

taşıt bakım servisi, makine bakım servisi, toprak işleri servisi, köprü yapım

servisi ve yol kaplaması servisi gibi esas servisler vardır. Ayrıca şantiye

binalarının yapımı için bina inşaat servisi ve yol bakım servisi bulunur.

Engebeli arazide çalışıldığı zaman bir de tünel yapım servisi bulunur